Sốt cao khiến trẻ rét run… nhưng lại đắp chăn ấm, hạ nhiệt bằng đá lạnh, lạm dụng vào thuốc, hạ nhiệt thật nhanh… là những sai lầm kinh điển
của nhiều bà mẹ Việt trong việc hạ sốt cho trẻ em. Đặc biệt, trong thời
tiết nắng nóng này, trẻ sốt không hạ nhiệt đúng cách sẽ gây tăng thân
nhiệt cao vọt, nguy hiểm cho trẻ.
BS Nguyễn Đông Hải, Phó trưởng khoa Nhi
(BV Bạch Mai), những ngày nắng nóng vừa qua trẻ em bị các bệnh lý viêm
đường hô hấp vào khoa khám vẫn đông, duy trì ở mức trên 40% trong tổng
số trẻ đến khám. Đặc biệt nhiều trường hợp sốt cao vì nắng nóng, mất
nước, lại ở trong môi trường bức bối, ngột ngạt… nên sốt càng cao hơn.
Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên
Trưởng khoa Nhi (BV Bạch Mai) sốt là một phản ứng tốt của cơ thể với các
tác nhân gây bệnh. Thế nhưng khi sốt quá cao, không biết cách hạ sốt
lại gây nhiều phiền toái cho trẻ. Dưới đây, TS Dũng liệt kê những sai
lầm kinh điển và vô cùng phổ biến của các bà mẹ Việt khi chăm con sốt và
cách hạ sốt đúng cách.
Đắp chăn, mặc ấm cho trẻ khi sốt cao đến rét run…
“Sai lầm này, tôi khẳng định, 10 bà mẹ
đưa con vào viện thì đến 9 bà khi nghe con kêu rét run liền đắp chăn cho
trẻ, mặc ấm cho trẻ. Điều này cực kỳ nguy hiểm, càng đẩy nhiệt độ cơ
thể lên cao, trẻ lại càng rét run, càng kêu lạnh và đến khi lên “đỉnh
điểm” thì trẻ co giật, tím tái”, BS Dũng nói.
TS Dũng giải thích, trẻ em (kể cả người
lớn) khi sốt quá cao thì bao giờ người cũng rét run, chân tay lạnh ngắt,
thậm chí nhìn thấy vân tím ở chân. Nguyên nhân là khi sốt quá cao sẽ
gây hiện tượng co mạch ngoại vi nên có cảm giác lạnh nhưng thực tế nhiệt
độ trong người nóng rừng rực, lên đến 40 – 41 độ C.
Vì thế, dù trẻ kêu lạnh, đòi đắp chăn
thì bố mẹ cần nhớ nguyên tắc quan trọng là không được đắp chăn vì càng
đắp thân nhiệt càng lên cao, càng lạnh. Không được đóng kín cửa mà phải
mở cửa, quạt thoáng phòng (không thốc vào người trẻ cho cho thông gió)
và dùng thuốc hạ nhiệt để hạ nhiệt độ cơ thể, khi nhiệt độ hạ xuống chân
tay trẻ sẽ dần ấm lên và trẻ sẽ hết lạnh.
“Nhưng có nhiều bà mẹ phàn nàn, cho con uống thuốc hạ sốt cả
nửa tiếng mà trẻ vẫn không hạ sốt? Khi uống thuốc cơ thể sẽ thoát nhiệt
qua da, nhưng việc thoát nhiệt qua đối lưu rất quan trọng. Mà muốn đối
lưu thì có phải có tốc độ dòng khí ở xung quanh mình. Vì thế nếu
uống thuốc mà không có đối lưu thì không thoát nhiệt được nên phải yêu
cầu các mẹ bật quạt, mở thoáng cửa phòng là thế. Không thể hạ sốt nếu
chỉ trông chờ vào thuốc”, TS Dũng nói.
Thúc hạ sốt nhanh
Sốt là triệu chứng thường gặp ở các trẻ
mắc bệnh truyền nhiễm, việc theo dõi và chăm sóc trẻ bị sốt, theo dõi
cơn sốt, nhiệt độ đóng vai trò quan trọng. Thế nhưng nhiều ông bố mà mẹ
đều có chung tâm lý, cứ khi con bị sốt là phải hạ sốt thật nhanh bằng
mọi cách: uống thuốc, đặt thuốc ở hậu môn, dùng thuốc kết hợp, khăn ấm
lau người, ngâm con vào bồn nước ấm, dán miếng dán lạnh…
“Thúc hạ sốt nhanh cho trẻ là không nên.
Vì khi thân nhiệt xuống quá nhanh, đột ngột lại nguy hiểm cho trẻ, do
cơ thể không chịu được sự thay đổi quá nhanh. Vì thế, việc giảm sốt chỉ
nên thực hiện từ từ. Thông thường thuốc hạ sốt hiện nay sau 30 phút uống
bắt đầu có tác dụng, nhiệt độ giảm dần sau 1-2 giờ”, TS Dũng nói.
Không tùy tiện dùng thuốc kết hợp
Cũng có những bà mẹ lại quá lạm dụng
thuốc. Sau khi hạ sốt có những trẻ 4 – 6 tiếng mới sốt lại một lần, đủ
thời gian dùng thuốc cha mẹ có thể cho con uống tiếp thuốc hạ sốt. Nhưng
với các trường hợp sốt vi rút, trẻ sốt lại rất nhanh, 2 – 3 tiếng sau
khi uống thuốc hạ sốt đã sốt lại. Lúc này, nếu tiếp tục dùng thuốc thì
chưa đủ thời gian (4 – 6 tiếng uống 1 lần). Để tránh nguy cơ này, sau
khi trẻ hạ sốt và thấy có dấu hiệu cơn sốt trở lại, thân nhiệt trẻ tăng
dần lên thì cha mẹ nên sử dụng biện pháp chườm ấm cho trẻ sẽ giúp hạ sốt
(dù lâu hạ hơn dùng thuốc, tác dụng ngắn hơn).
TS Dũng cũng lưu ý, hiện nay, có một
dòng thuốc với hoạt chất là ibuprofen cũng có tác dụng hạ sốt, nhưng đó
không phải là nhóm thuốc ưu tiên dùng cho trẻ em. Các phụ huynh tuyệt
đối không tùy tiện dùng thuốc kết hợp để hạ sốt nhanh cho con.
Rất nhiều mẹ khi đưa con khám đều hỏi
liệu có thể dùng xen kẽ hai lại thuốc là paracetamol với thuốc hoạt chất
ibuprofen được hay không, vì một số bác sĩ vẫn kê loại thuốc này để hạ
sốt cho trẻ mà không dùng paracetamol. Nhiều người vì vậy cũng trở nên
chủ quan, khi con sốt mè nheo không cho chườm ấm, dùng một loại thuốc
không thấy hạ là bồi tiếp thêm loại thuốc kia, rất nguy hiểm.
Loại thuốc được ưu tiên dùng, ít tác
dụng phụ với trẻ nhất vẫn là paracetamol với liều 15mg/kg cân nặng từ 4 –
6 tiếng uống một lần khi trẻ sốt 38,5 độ trở lên. Khi dùng thuốc đúng
liều, các mẹ cũng cần phải kiên nhẫn vì cái gì cũng cần có thời gian.
Với thuốc hạ sốt paracetamol sau uống khoảng gần 1 tiếng thuốc mới bắt
đầu phát huy tác dụng và hạ sốt dần. Trong thời gian chờ thuốc có tác
dụng, cha mẹ có thể chườm ấm cho trẻ vùng nách, bẹn để hạ sốt.
Tuyệt đối không tự ý dùng phối hợp
thuốc. Vì dù không kéo thân nhiệt hạ xuống dưới nhiệt độ cơ thể cho
phép, nhưng việc hạ nhiệt nhanh khi dùng hai loại thuốc phối hợp rất
nguy hiểm, nhất là trên một đứa trẻ bị sốt vì nhiễm trùng. “Chúng tôi
không bao giờ khuyến cáo dùng kết hợp để hạ sốt cho trẻ. Bởi những trẻ
khi đã uống thuốc hạ sốt đúng liều lượng và chườm ấm mà vẫn tái sốt cao
nhanh thì trẻ nên đến viện khám để được xác định nguy cơ”, TS Dũng nói.
Việc chỉ định loại thuốc nào là trên thực tế khám và cha mẹ cần thực hiện đúng đơn thuốc cho trẻ.Chườm lạnh hay tắm ấm?
Một số bà mẹ khi có con bị sốt thì chườm
lạnh cho con tuy nhiên đây là cách truyền nhiệt hiệu quả rất thấp. Một
số ngâm con vào nước ấm – cách làm này trước đây nhiều người áp dụng tuy
hiện nay thì không cần thiết.
Tổ chức Y tế thế giới WHO cũng khuyến
cáo không hạ nhiệt bằng vật lý, không đắp khăn lạnh, tắm lạnh hay chườm
lạnh. Nhiều thí nghiệm cho thấy các biện pháp này chỉ làm trong trường
hợp say nóng, say nắng còn sốt do bệnh lý nhiễm khuẩn thì không làm nữa.
Theo đó, nghiên cứu cho thấy các biện pháp chườm lạnh tại chỗ, nếu
chỉ chườm từng vùng (trán, nách..) thì thấy không có tác dụng hạ sốt mà
có hai yếu tố bất lợi. Thứ nhất, nó khiến trẻ khó chịu thêm. Nhiều trẻ
thấy sợ miếng dán lạnh, mỗi lần bị dán lên trán là lập tức khóc inh ỏi,
đòi vứt đi. Thứ hai, với những trẻ bị viêm phổi khi sử dụng phương pháp
chườm lạnh lại làm tăng việc sử dụng ôxy khiến bệnh phổi nặng thêm.
Ngoài ra, một số bà mẹ để hạ sốt cho con
đã lấy nước đá cho vào túi nilong, bọc vải bên ngoài, rồi đặt vào hai
bên người bé gần nách. Điều này là không nên, biện pháp chườm đá bị cấm
vì có thể gây bỏng lạnh, khiến trẻ bị suy hô hấp. Trong khi đó thực tế
biện pháp này làm co mạch, khiến lỗ chân lông không “mở” để thân nhiệt
thoát ra ngoài. Sờ thấy trẻ mát bên ngoài chỉ là cảm giác do đá lạnh
mang lại, còn thực tế trẻ vẫn sốt cao.
Cách tốt và hiệu quả nhất là chườm ấm
cho trẻ. Dùng khăn nhúng vào nước bằng nhiệt độ cơ thể trẻ (37 – 40 độ
C), vắt bớt nước rồi đắp vào vùng bẹn, nách, cổ (những vùng nhiều nếp
gấp ra) sẽ giúp lỗ chân lông mở, thoát nhiệt nhanh. Cần thay khăn liên
tục, hết ấm lại thay để khăn không bị lạnh, không làm trẻ có cảm giác
rét run do nước lạnh ngấm vào người.
Và nguyên tắc vô cùng quan trọng là cho trẻ uống đủ nước (tốt nhất là oresol) sẽ giúp hạ sốt hiệu quả.====> Xem thêm: http://thietbiytevietmy.vn/san-pham/nhiet-ke-dien-tu-hong-ngoai-imedicare-itm-8f/
Sản phẩm có thể bạn quan tâm
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét